PODCAST #1: De evolutie van digitalisering, industrie 4.0, elektrificatie en verduurzaming

Transcript

NextTech Podcast – Aflevering 1

Host: Björn Crul
Gasten:
– Pieter-Jan De Man, Director STAS & Squadron
– Björn De Vits, CEO Athumi (Vlaams datanutsbedrijf)
– Alexander Dewaele, Louwers Mediagroep

Björn Crul – [00:01]
Welkom allemaal in de allereerste NextTech-podcast. We weten allemaal dat onze maakindustrie het momenteel niet onder de markt heeft. En toch zetten Vlaamse ondernemers door. De evolutie van digitalisering, industrie 4.0, elektrificatie en verduurzaming zet hoe langer hoe meer bedrijven op het spoor van een slimme, datagedreven economie.
En dat is waar ik het vandaag over wil hebben met drie experts uit het werkveld: Pieter-Jan De Man, director bij STAS en Squadron, Björn De Vits, CEO van het Vlaamse datanutsbedrijf Athumi, en Alexander Dewaele van Louwers Mediagroep.
Heren, welkom. Ja Pieter-Jan, als we het over slimme maakindustrie hebben, dan denk ik: er is niemand beter dan jij om daar van op de eerste lijn over te getuigen.
Twee fabrieken van STAS waar jullie kippers en zelflossers maken, hebben het label Factory of the Future – een vrij prestigieuze onderscheiding, toegekend door Agoria, de technologiefederatie, en het onderzoekscentrum Sirris. Hoe hebben jullie dat aangepakt? Wat moest er gebeuren in jullie fabrieken om die status te halen?

Pieter-Jan De Man – [01:06]
Het is een combinatie van technologieën: digitalisatie, automatisatie, een slimme manier om aan engineering te doen, gecombineerd met een human-centered approach. Die human-centered approach in combinatie met technologie zegt eigenlijk: kunnen we verzekeren dat we de technologie die beschikbaar is ook effectief geïmplementeerd krijgen? Zodanig dat iedereen – medewerkers, operatoren, bedienden, management – er gebruik van maakt.
We hebben altijd ingezet op die twee speerpunten: technologie incorporeren én zorgen dat ze embedded raakt.

Björn Crul – [01:46]
Jullie staan daar in Vlaanderen vrij ver in. Kan je een concreet voorbeeld geven van hoe mens en technologie elkaar versterken?

Pieter-Jan – [01:55]
Zeker. Wij vertrekken vanuit een configurator. Eender waar in Europa kan een voertuig geconfigureerd worden. Zonder dat de verkoper het ziet, laadt hij de werkinstructies van de operator op. Als dat voertuig vier weken later in productie komt, krijgt de operator netjes zijn instructies. Hij kan ook het materiaal wegschrijven en evengoed zijn verlofaanvraag indienen en zien hoeveel verlofdagen hij nog heeft.

Björn Crul – [02:22]
In welke mate moeten die operatoren digital savvy zijn? Waar moeten ze mee kunnen werken?

Pieter-Jan – [02:30]
Ze moeten met een smartphone kunnen werken, zeg ik altijd. We geloven niet dat iedereen ingenieur moet worden; dat lukt nooit. We maken de software bewust heel eenvoudig: een groene startknop, een rode stopknop. Zo kan elke operator ermee aan de slag.

Björn Crul – [02:48]
Jullie hebben dat label voor het eerst jaren geleden gehaald. Nu zijn er twee fabrieken gecertificeerd. Lijkt het niet lastig om te blijven verbeteren wanneer je al zo’n hoge status hebt?

Pieter-Jan – [03:02]
Ja en nee. Enerzijds ligt er een goed fundament, waardoor je sneller kan verder bouwen. Anderzijds blijft het werken, want bij relabeling wordt opnieuw gekeken naar effectieve progressie in de laatste drie jaar. Niet je totale progressie telt, maar wat je recent hebt geïnnoveerd.

Björn Crul – [03:32]
Jullie zijn stevig verankerd in Vlaanderen en België. Hoe verklaar je dat succes, terwijl veel captains of industry zeggen dat industrie hier moeilijk is?

Pieter-Jan – [03:50]
Enerzijds bestaan we bijna 130 jaar – we zijn gepokt en gemazeld in West-Vlaanderen. Anderzijds houden we het aandeel directe en indirecte loonkosten in de totale kost van een trailer laag. Als dat aandeel te hoog wordt, hebben we een groot nadeel in België. Daarom focussen we sterk op technologie.

Björn Crul – [04:20]
Vandaar de grote rol voor technologie.

Pieter-Jan – [04:23]
Exact.

Björn Crul – [04:28]
De uitdaging is talent én technologie combineren. En dan komt data in beeld. Björn De Vits, jij bent CEO van Athumi. In een notendop: wat is jullie rol als Vlaams datanutsbedrijf?

Björn De Vits – [04:51]
Athumi is het datanutsbedrijf voor Vlaanderen. Je mag ons vergelijken met nutsbedrijven die gas, elektriciteit of telecom leveren – maar wij leveren datadiensten.
We bieden bovenop het internet een neutrale datalaag aan die samenwerking tussen bedrijven en sectoren mogelijk maakt zonder dat ze hun onafhankelijkheid verliezen. Daarvoor heb je een neutrale partij nodig, en tot voor kort bestond die niet.
Europa erkent ons officieel: wij mogen geen businessbelang hebben bij de data die gedeeld wordt. We kunnen geen eigenaar worden van de data die via Athumi gedeeld wordt. Dat creëert het noodzakelijke vertrouwen om met gevoelige data aan de slag te gaan.

Björn Crul – [06:04]
Men zegt: data is het nieuwe goud of de nieuwe olie. Waarom wordt data zo belangrijk?

Björn De Vits – [06:18]
Data wordt in de industrie een volwaardige productiefactor naast arbeid, energie en kapitaal. Tegelijk kunnen technologieën zoals AI, automatisatie en digital twins steeds meer data genereren.
Dat maakt het mogelijk producten en diensten te voorspellen, optimaliseren en personaliseren.
Een tweede trend is dat Europa via regelgeving richting een ééngemaakte datamarkt duwt. Daardoor wordt data een asset. Zeker in de maakindustrie, waar operationele data enorme impact heeft op kwaliteit en efficiëntie.

Björn Crul – [07:34]
Pieter-Jan, ik zag je knikken.

Pieter-Jan – [07:39]
We hebben onze technologie in-house ontwikkeld, dus we beheren onze eigen data. Dat is een groot voordeel. We kunnen snel ‘leveragen’ op de data die binnenkomt.

Björn Crul – [08:06]
Zijn bedrijven al overtuigd dat dit de toekomst is?

Björn De Vits – [08:24]
Absoluut. Athumi werkt vandaag met zo’n 6200 bedrijven en KMO’s samen.
We mikken dit jaar op 20 miljoen transacties – een derde meer dan vorig jaar. Onze clearinghouse-activiteiten stijgen met 60%.
Dat toont dat bedrijven beseffen dat data een asset is en dat samenwerking noodzakelijk wordt, zeker in sectoren met kleine marges.

Björn Crul – [09:45]
Ook samenwerking met de overheid is cruciaal.

Björn De Vits – [09:51]
Klopt. De overheid beheert veel kritische data goed, maar de ontsluiting naar de private sector is moeilijk.
Van onze 90 datastromen zijn twee derde afkomstig van de publieke sector. Wij zorgen ervoor dat de data compliant en veilig gedeeld kan worden – dat verhoogt het vertrouwen aan beide kanten.

Björn Crul – [11:22]
Heb je een mooie case uit de industrie?

Björn De Vits – [11:22]
Ja. KPMG raamde onze economische impact op bijna 90 miljoen euro: 14 miljoen bij de overheid, de rest in de private sector.
We werken in sectoren zoals vastgoed, media en HR. We kiezen altijd voor concrete, tastbare businesscases.

Björn Crul – [12:35]
Pieter-Jan, bij veel KMO’s is digitalisering nog een grote stap. Dat is waar Squadron op inzet?

Pieter-Jan – [12:55]
Klopt. Technologie is beschikbaar, maar waar het vaak aan ontbreekt is strategisch inzicht: wat kan ik precies met digitalisatie of data doen?
Daarnaast zien we oplossingen die niet doorontwikkeld zijn tot bij de medewerker, waardoor ze maar half gebruikt worden.
Wij begeleiden klanten op die twee speerpunten.

Björn Crul – [13:47]
Alexander, horen jullie via Louwers Mediagroep hetzelfde in de markt?

Alexander – [14:07]
Ja. De vraag is niet of bedrijven digitaliseren, maar wanneer en hoe snel. Het levert inzichten, efficiëntie en competitief voordeel.

Björn Crul – [14:28]
Wat brengt Squadron aan expertise?

Pieter-Jan – [14:43]
We focussen op digitalisatie van het volledige proces – van sales en marketing tot dienst-na-verkoop – en op automatisatie, specifiek lasautomatisatie.
Daarbij wordt zwaar werk vervangen door robots en krijgt de operator een lichter takenpakket.

Björn Crul – [15:14]
Dat moet helpen om de maakindustrie hier te verankeren.

Pieter-Jan – [15:21]
Uiteraard. Een project is pas geslaagd als er return is die vooraf berekend is.
De demografische evolutie is negatief. De war for talent is nog maar pas begonnen. Technologie is de oplossing.

Björn Crul – [15:53]
Björn, samenwerking over bedrijfskaders heen is essentieel. Hoe moeilijk is dat in Vlaanderen?

Björn De Vits – [16:17]
Niet makkelijk. De reflex is: “Ik doe het wel alleen.”
Maar de moeilijkste drempel is vertrouwen: wie ziet mijn data, welke risico’s loop ik, hoe zit het juridisch?
Bedrijven hebben al moeite met hun eigen compliance. Daarom maken wij compliance onze absolute prioriteit.

Björn Crul – [18:34]
Heb je een voorbeeld van een geslaagd ecosysteem?

Björn De Vits – [18:52]
De vastgoedsector. We hebben een datasnelweg gebouwd tussen overheid en vastgoedprofessionals.
Waar men vroeger tientallen bronnen moest raadplegen, is nu alles gestandaardiseerd beschikbaar.
Het levert tijdswinst, lagere kosten en een hogere competitiviteit op.

Björn Crul – [19:58]
Wat is de belangrijkste hefboom?

Björn De Vits – [20:06]
Vertrouwen en neutraliteit. Geen dominante partij, sterke governance, duurzame financiering, waarde voor elk lid, en aansluiting bij Europese regels zodat het kan opschalen.

Björn Crul – [22:02]
Pieter-Jan, jullie ecosysteem met Squadron levert ook iets op voor STAS?

Pieter-Jan – [22:19]
Ja. Je kan niet alles alleen weten. Elke klant profiteert van de vorige 70 projecten. STAS ook.

Björn Crul – [22:54]
Alexander, wat zie jij gebeuren wanneer bedrijven samengebracht worden?

Alexander – [23:09]
Het creëert een collectief brein. Individuen schieten soms tekort, maar samen worden doelgerichter ideeën gevormd. Het houdt deelnemers scherp en leidt tot betere uitkomsten.

Björn Crul – [23:43]
Pieter-Jan, welke trends bepalen de komende jaren onze slimme industrie?

Pieter-Jan – [24:00]
AI. Maar alleen wanneer de juiste use cases gevonden worden. De technologie en data zijn er. Nu zoeken we naar echte meerwaarde.

Björn Crul – [24:38]
Björn, AI is ook jullie domein.

Björn De Vits – [24:42]
Zeker. AI maakt toegang tot strategische data cruciaal. Vlaanderen heeft alles om een van de best geconnecteerde dataregio’s te worden.
Wetgeving is een kans voor nieuwe businessmodellen, geen bedreiging.

Björn Crul – [25:48]
Alexander, wat mogen we verwachten van het nieuwe platform NextTech?

Alexander – [26:06]
We zagen in meerdere sectoren dezelfde patronen: automatisering, digitalisering, robotisering.
Met NextTech bundelen we dat en bouwen we een community.
Officiële lancering: vandaag.

Björn Crul – [26:39]
Prima. Onze tijd is helaas op. Bedankt voor dit fijne gesprek, Pieter-Jan De Man, Björn De Vits en Alexander Dewaele.
En u, beste luisteraar, bedankt om erbij te zijn. Volg alles rond NextTech via de sociale media van Louwers Mediagroep. Tot binnenkort.